سرعت کامپیوترها حیرت انگیز است. یعنی کاری که ممکن است انسان پس از یکسال کار و احتمال خطار انجام دهد، کامپیوتر می‌تواند ظرف چند دقیقه و با دقت صددرصد (باتوجه به درستی و دقت برنامه) انجام دهد.
کامپیوترها چه کارهائی انجام می‌دهند
کارهای اصلی که کامپیوترهای کنونی انجام می‌دهند بشرح زیر است:
1-    گرفتن اطلاعات ازخارج و یا ازدستگاههای ورودی و ذخیره کردن آن در حافظه.
2-    انتقال اطلاعات از قسمتی از حافظه به قسمت دیگر.
3-    انجام عملیات ریاضی بر روی اطلاعات عددی ذخیره شده (جمع، ضرب، تفریق، تقسیم و ...)
4-    انجام عملیات منطقی بین دو یا چند صفت (عمل مقایسه) و نیز انجام کاری معین بر مبنای نتیجه مقایسه دو صفت.
5-    ردیف کردن اطلاعات به ترتیب صعودی یا نزولی یا حروف الفباء.
6-    تفکیک اطلاعات مختلف از یکدیگر با توجه به یک یا چند عامل مشترک.
7-    انتقال اطلاعات از حافظه به دستگاههای خروجی مثل دستگاه چاپ.
اهمیت کامپیوتر
اهمیت ماشینهای حسابگر که گاهی به مبالغه "مغز الکترونیکی" خوانده شده است، تنها در سرعت بخشیدن به محاسبات و آسان کردن پیچیده‌ترین حسابها نیست، بلکه علاوه بر تعیین ارتباط وهمبستگی دقیق میان ده‌ها صفات، محاسباتی که برای انسان بسی دشوار و وقت‌گیر و مقرون باحتمال خطای بسیار است، با برخورداری از حافظه‌ای فوق العاده وسیع و ظرفیتی که میلیونها اطلاع در خود جای می‌دهد انقلابی شگرف در نظام مخابرات ومبادله اطلاعات پدید آورده که براستی بر طبق گفته (مک لوهان) عصر ما را از همه اعصار پیشین متمایز می‌کند ودرکارتکوین انقلاب مهمتر و عجیبتری درروش و سیستم آموزش است که ممکن است بنا به گفته "تافلر" تمام معارف بشری را در جعبه‌ای کوچک به نام کامپیوتر جا داده و آن جعبه را در اختیار هر دانش پژوه که آشنا به مقدمات سیستم و برنامه نویسی کامپیوتر است قرارداده تا از طریق آن جعبه افسونگر بدون مدد معلم به آخرین دانستیهای جهان دست یابد.
برنامه مترجم
از آنجائی که کامپیوترها فقط علائمی را می‌شناسند که به زبان ماشین تنظیم شده باشد، از این رو سازندگان کامپیوتر برنامه‌های واسطه‌ای به نام برنامه‌های مترجم یا (کامپایلر Compiler) تنظیم کرده‌اند که به کمک آن بتوان برنامه‌هائی که با زبانهای دیگر کامپیوتر تنظیم شده است به زبان ماشینی تبدیل یا ترجمه کند. بنابراین کامپایلر همچون فرهنگ لغات است که مفاهیم مربوط به یک زبان سمبلیک را به زبان ماشینی نوشته وترجمه می‌کند.
برنامه نویس
برنامه نویس کسی است که 1- کلیه امکانات کامپیوتر را بداند،به عبارت دیگر بداند چه توقعاتی از کامپیوتر می‌توان داشت. 2- علم چگونگی استفاده از امکانات کامپیوتر را بداند.
ثبت و نگهداری و تبادل اطلاعات
یکی از خصوصیات بارز انسانی اظهار دانسته‌های خود به صورت سمبلیک است. انسانها به منظور داد و ستد با یکدیگر از سمبلها یا علامات مختلف که معرف ارقام و حروف الفبا است استفاده می‌کنند و با ترکیب این سمبلها منظور خود را به صورت کلمات و عبارات بیان می‌دارند. از آنجائی که کامپیوتر ماشینی است که می‌تواند جایگزین فعالیتهای مغزی انسان از نظر عملکرد روی اطلاعات گردد، بنابراین لازم است که اطلاعات انسان به شکلی که قابل پذیرش برای کامپیوتر باشد درآید و ضمناً بتواند به آسانی اطلاعات خود را به ماشین داده و نتایج را به صورت سمبلیک که برایش قابل درک است، دریافت نماید، به عبارت دیگر کامپیوتر نیز مانند انسان باید قابلیت داد وستد یا تبادل اطلاعات به صورت سمبلیک داشته باشد.
با کامپیوترهای امروزی نمی‌توان مستقیماً رابطه برقرار کرد، لذا از دستگاه واسطه‌ای استفاده می‌شود بدین معنی که می‌بایست قبلاً اطلاعات اولیه را بر روی محیط‌های مخصوص ثبت کرد. این محیط‌ها عبارتست از:
1-    کارت منگنه (کارت پانچ Card. Punch)
2-    کاغذ نواری منگنه (پی پرتیپ پانچ Paper. Tape. Punch)
3-    نوارهای مغناطیسی (مگناتیک تیپ (Magnetic.Tape)
4-    دیسک‌های مغناطیسی (مگناتیک دیسک Magnetic. Disk).
دستگه های خروجی کامپیوتر
دستگاههای خروجی کامپیوتر دستگاههائیست که کامپیوتر اطلاعات خود را به آنها منتقل می‌سازد. مهمترین دستگاه خروجی ماشین چاپ (پرینتر Printer) است که چون مجهز به حروف لاتین ونیز حروف فارسی می‌باشد اطلاعات منتقل شده از کامپیوتر روی کاغذهای این دستگاه مستقیماً برای ما قابل خواندن خواهد بود.
دستگاه های ورودی کامپیوتر
دستگاههای ورودی کامپیوتر دستگاههائی هستند که اطلاعات ارسالی آنها برای کامپیوتر قابل قبول یا قابل خواندن باشد. مهمترین دستگاههای ورودی عبارتند از:
1-    دستگاه کارت خوان (کارت ریدر Card. Reader) که اطلاعات روی کارت را می‌خواند و به حافظه کامپیوتر منتقل می‌سازد.
2-    دستگاه نوارخوان (تیپ درایور Tape. Driver) که اطلاعات ضبط شده روی نوار مغناطیسی را می‌خواند و به حافظه کامپیوتر منتقل می‌سازد.
3-    دستگاه دیسک خوان (دیسک درایور Disk. Driver) که اطلاعات ضبط شده روی دیسکهای مغناطیسی را خوانده و به حافظه کامپیوتر منتقل می‌سازد.
4-    کنسول (Console) که همچون ماشین تحریر می‌باشد و به (سی-پی-یو- C.P.U) یا دستگاه عملیات مرکزی وصل است.
دستگاههای دیگری مثل "درام" و نیز "دستگاه نوار کاغذی" و همچنین "دستگاه سند خوان" و... می‌باشد که چون در ایران زیاد متداول نیست نیازی به بیان کار آنها نمی‌بینیم.
زبان ماشین
این مفاهیم از پیش ساخته شده که بکار گرفتن آنها موجب عکس العملهای الکتریکی و مکانیکی و بالاخره فیزیکی در دستگاههای مختلف کامپیوتر می‌شوند در اصل به شکل حرف و عدد نمایش داده می‌شود که حفظ و یادگیری آنها برای ما بسیار سخت و پیچیده است و با این علائم که هر کدام منظور خاصی را در دستگاههای کامپیوتر پدید می‌آورد اصطلاحاً زبان ماشین گفته می‌شود و به سبب غیرمانوس بودن این زبان نمی‌توان آن را فراگرفت.
کارت
کارتهای کامپیوتر یکی از معمولی‌ترین واسطه‌هائیست که با ایجاد سوراخهائی بر روی آن برای انتقال اطلاعات ورودی کامپیوتر به کار برده می‌شود. تاکنون دو نوع کارت پانچ کامپیوتر به بازار آمده است.
1- کارتهای 96 ستونی
این کارتها با اینکه از نظر اندازه تقریباً یک سوم کارتهای معمولی است درنتیجه بایگانی و نگهداری آنها به مراتب راحتتر است و جای کمتری را می‌گیرد. می‌تواند 96 کاراکتر روی خود جای دهد و از این بابت هم باندازه 20 درصد بیشتر از کارتهای 80 ستونی اطلاعات را نگهداری می‌کند. اندازه این کارتها 6/6 2/8 است.
2- کارتهای 80 ستونی
از این نوع کارتها به طور گسترده و وسیعی استفاده می‌شود. این نوع کارتها به شکل مستطیل می‌باشد که اندازه تقریبی آن عبارتست از 18 سانتی‌متر طول و 8 سانتی‌متر عرض.